Bij het zoeken naar een nieuwe richting of invulling van een tuinpark is het belangrijk uit te zoeken wat de betekenis, ofwel kwaliteit, van een tuinpark is voor de maatschappij. [ ] Dat gebeurt op basis van een ecologische, een sociale en een culturele laag. De ecologische laag is de basis en gaat over de milieu- en natuurkwaliteit van een tuinpark. De sociale laag gaat om mensen, om functies en ontmoeting. De culturele laag gaat over persoonlijke ontwikkeling en het behoud van ons culturele erfgoed. In een duurzaam tuinpark zijn deze drie lagen in balans met elkaar.

Tuinparken kunnen van grote waarde zijn voor grote groepen mensen, mits zij op de juiste manier georganiseerd zijn. De parken hebben een sociale, educatieve en mentale betekenis voor zowel leden als omwonenden en andere betrokkenen. Aspecten van de sociale betekenis van tuinparken zijn bijvoorbeeld de gezelligheid, plezier, leuke mensen ontmoeten en het ontstaan van saamhorigheid. De educatieve betekenis zit in het zelf opdoen van kennis over planten, dieren, bodemgesteldheid, gereedschappen en in het (plezier in het) overdragen van kennis aan anderen. De mentale betekenis is onder te verdelen in preventieve en curatieve aspecten. De preventieve aspecten zijn ontspanning of dingen van je af zetten en het fysiek actief zijn. De curatieve aspecten hebben te maken met ‘de tuin als medicijn’. Ook beïnvloeden ze de persoonlijke ontwikkeling en zingeving van mensen. Wie in een tuin werkt kan zich ook persoonlijk ontwikkelen. Omdat iemand zelf kan bepalen wat er gebeurt en trots is op het behaalde resultaat. Samen met complimenten uit de omgeving versterkt dit het gevoel van eigenwaarde. Zingevingaspecten komen bij tuinbezoek of gebruik naar voren wanneer mensen ervaren onderdeel te zijn van een groter, levend geheel en als zij zich verwonderen over de levenscyclus die in de natuur aanwezig is.

De betekenis van een tuinpark voor de maatschappij kent een ecologisch, een sociaal en een cultureel niveau. De ecologische laag vormt in deze figuur de basis. Deze laag vormt niet alleen de groene leefomgeving van de mens (inclusief milieukwaliteit en voedselproductie) maar is ook een habitat voor vele planten en dieren waar hun bestaansrecht van afhangt. Dit basale niveau van milieu en natuurkwaliteit van een tuinpark draagt bij aan de natuurwaarde en de leefbaarheid van de stad. Voor een leefbare en duurzame maatschappij dient deze groene leefomgeving eerst op orde te zijn voordat de sociale en culturele lagen er toe doen. Het is te vergelijken met het feit dat mensen allereerst behoefte hebben aan eten, drinken, zuurstof, kleding en onderdak. Pas als aan deze basale overlevingsbehoeften wordt voldaan, kan iemand zich op de hogere niveaus ontwikkelen. De sociale laag gaat over sociale behoeften, de behoefte aan liefde en de behoefte ergens bij te horen. Mensen hebben behoefte aan een band met de mensen om hen heen, aan sociale cohesie. Er is vooral de behoefte aan een plaats in de groep, bijvoorbeeld met leeftijdgenoten. Clubs of verenigingen bieden een min of meer veilige plaats voor het ontwikkelen van sociaal gedrag in een gemeenschap. In een tuinpark kunnen mensen leren een bijdrage te leveren aan de gemeenschap door niet alleen liefde te nemen maar ook te geven. Hoe meer gebruikersfuncties een tuinpark heeft, des te meer doelgroepen komen erop af die met elkaar kunnen samenwerken, leren en leven.

De culture laag gaat over ons culturele erfgoed, culturele uitingen en onze persoonlijke ontwikkeling. Zo is een tuinpark een plek in de stad waar vaak nog de geschiedenis van de omgeving uit afgeleid kan worden. Daarmee draagt een tuinpark bij aan het behoud van een stukje cultuurgeschiedenis. Vaak zijn bepaalde landschappelijke patronen die er waren voordat een stad er was, nog te herkennen. Maar ook laat een tuinpark onze cultuur zien door verschillende tuinstijlen en kunstzinnige uitingen.

Als een tuinpark omwonenden en andere belangstellenden wil trekken, is het noodzakelijk dat het goed toegankelijk is. Het helpt ook wanneer een tuinpark meerdere functies kent en als er veel activiteiten zijn.

Aanleg en onderhoud van parken in woonwijken kost de gemeenschap veel geld. Tuinparken worden echter grotendeels door vrijwilligers onderhouden (vaak met beperkte bijdrage van de gemeente). Toch hebben tuinparken omwonenden allerlei functies te bieden die normaal gesproken worden ingevuld door parken die door gemeenten worden aangekocht en onderhouden. Deze kostenreductie komt ten goede aan de gemeenschap. Een gemeente kan met het uitgespaarde geld weer andere dingen doen.