Als het gaat over groenbeheer en voedselproductie wordt al jaren de term ecologisch gebruikt. Wat wordt er eigenlijk verstaan onder dit begrip?
Ecologie is de wetenschap die de relaties bestudeert tussen organismen en hun omgeving, zoals planten, dieren, microorganismen en de lucht, het water en de aarde. Het kan gaan over vragen als waarom groeit deze plant speciaal op deze plek, of hoe groot is het sterftepercentage van jonge koolmezen in de eerste 4 weken na het uitvliegen? De ecologie bestudeert al deze relaties en het blijkt dat relaties in de natuur heel complex en specifiek zijn en als een web met elkaar verbonden zijn.
In parken, plantsoenen en wegbermen wordt onder ecologisch beheer in het algemeen verstaan dat voor de inrichting en het onderhoud rekening wordt gehouden met de potenties die een gebied heeft voor de ontwikkeling van een natuurlijke inheemse vegetatie en de bijbehorende dierenwereld waaronder insekten, vissen, vogels en zoogdieren. Door inheemse planten in te zaaien die insekten als hommels, bijen en vlinders aantrekken kunnen vogels aangetrokken worden die de insekten als voedselbron hebben of de zaden van de planten eten.
Op deze wijze zal het ecosysteem rijker en stabieler worden. Het achterliggende idee daarbij is dat inheems 'beter' is omdat de soorten die aangetrokken worden op de plek horen waar ze het beste aangepast zijn en zonder kunstgrepen blijven bestaan. Ondertussen worden veel natuurgebieden in leven gehouden met kunstgrepen om te zorgen dat de oorspronkelijke situatie van rond het jaar 1900 behouden kan blijven! Denk aan heidevelden die afgeplagd moeten worden om vergrassing tegen te gaan.
Praktisch gezien betekent ecologisch beheer het achterwege laten van onkruidverdelgers voor de begroeiing of beplanting, het maaien van graslanden om tot bloemrijke graslanden te komen en voor de dierenwereld bijvoorbeeld het aanleggen van natuurvriendelijke oevers voor amfibieen, vissen en zoogdieren. Gebieden die regelmatig gemaaid moeten worden kunnen in fases gemaaid worden om te zorgen dat insecten kunnen overwinteren.
Voor een tuin kunnen bovengenoemde maatregelen in het klein ingezet worden. Zet heemplanten neer voor insecten en vlinders. Ruim de tuin niet te netjes op in de herfst maar leg ergens een een takkenbos neer voor overwintering van allerlei dieren. Een paddepoeltje of vijver trekt kikkers, salamanders en padden aan die op hun beurt slakken eten die in vochtige tuinen een plaag kunnen zijn en de hosta's opeten. Een hoop bladeren in een hoek van de tuin tussen struiken trekt egels aan die ook van slakken houden. Maak eigen compost van keukenafval zoals groenteafval. aardappelschillen, koffiefilters etc. vermengd met dode bladeren en dunne takjes uit de tuin. Als de tuin groot genoeg is kan dat gewoon een hoop zijn op een beschaduwde plek tussen heesters. Na 4-8 maanden is de compost vaak al klaar, en ziet er dan uit als rulle aarde die ddie lekker ruikt en niet nat aanvoelt.
Zelfgemaakte compost is het beste recept om de bodemstructuur en vruchtbaarheid van de grond te verbeteren. Door humus in de grond te brengen verbetert het vochtvasthoudend vermogen van de grond aanzienlijk en worden voedingstoffen beter vastgehouden, dat wil zeggen ze spoelen minder snel uit zijn.
De zelfgemaakte compost is perfect voor het bemesten van een groentetuin, bloemenborder of als mulching tussen heesters en (fruit)bomen. In het laatste geval hoeft de compost niet door de grond gewerkt te worden. Dit moet wel gebeuren in een groentetuin, aan het begin van het seizoen.
